Czy twoje lampy LED są bezpieczne? Nowe metody badania i klasyfikacji jakości źródeł światła LED zgodnie z regulacjami EPREL
Technologia LED, jako półprzewodnikowe źródła światła (SSL), stała się dominującym rozwiązaniem w dziedzinie oświetlenia. Diody LED mogą zmieniać swoją intensywność w mikrosekundach, co pozwala na precyzyjne sterowanie światłem. Jednak szybkie zmiany natężenia światła mogą prowadzić do efektów, które wpływają na komfort i zdrowie użytkowników. W tym kontekście niezwykle istotne stały się nowe regulacje europejskie Komisji Europejskiej poprzez EPREL (European Product Registry for Energy Labelling) zamieszczone w Rozporządzeniu Komicji UE 2019/2020 z 1 października 2019r., które wprowadzają nowe regulacje dotyczace badania i klasyfikacji źródeł światła LED
Co to jest migotanie i efekt stroboskopowy?
Migotanie odnosi się do nieregularnych, często niezamierzonych zmian jasności światła, spowodowanych zakłóceniami w sieci. Efekt dla wzroku może być bezpośrednio postrzegany przez obserwatora. Przykładem migotania jest migotanie starej latarki z wyczerpującymi się bateriami.
Efekt stroboskopowy to szybkie, regularne włączanie i wyłączanie światła, które może być widoczne, gdy oświetlany jest poruszający się obiekt. Typowym przykładem efektu stroboskopowego są światła dyskotekowe, których efektowne mruganie jest cechą tego światła.
Przyczynami efektu migotania światła mogą być:
- Zasilanie prądem przemiennym w połączeniu z technologią źródła światła LED, w którym spadki prądu zasilania zmieniają ilość widzialnego strumienia światła
- Technologia ściemniania za pomocą zewnętrznych ściemniaczy lub wewnętrznych regulatorów poziomu światła.
- Wahanie napięcia sieciowego (zakłócenia/ skoki napięcia) spowodowane przez przełączenie się urządzeń podpięte do sieci, np. urządzenia gospodarstwa domowego.
Wpływ migotania na zdrowie
Regulacje dotyczące efektu migotania są o tyle istotne, gdyż poziom PstLM ≥ 1,0 przy pełnym obciażeniu wg ww Rozporządzenia UE wpływają na nasze samopoczucie i nasze zdrowie. Widoczna modulacja światła może prowadzić do:
- Spadku wydajności naszej pracy porzez zwiększone zmęczenia wzroku
- Problemów zdrowotnych u osób wrażliwych, co może się wiązać z napadami padaczkowymi i migrenami.
Nowe parametry badania migotania w regulacjach EPREL
Regulacje ww Rozporządzenia UE wprowadzają parametry takie jak PstLM dot. migotania światła oraz SVM dot. efektu stroboskopowego.
Percent Flicker (PLM): PLM jest wyrażany w procentach i obliczany na podstawie różnicy między maksymalną a minimalną jasnością światła w danym okresie czasu. Im wyższa wartość PLM, tym bardziej zauważalne i potencjalnie szkodliwe jest migotanie.
Perceived Stroboscopic Effect Visibility Measure (PST): PST mierzy, jak intensywne i irytujące jest migotanie światła dla ludzi. Wysokie wartości PST mogą powodować zmęczenie oczu, bóle głowy i inne problemy zdrowotne.
Stroboscopic Visibility Measure (SVM): SVM to miara używana do oceny widoczności efektu stroboskopowego. Efekt stroboskopowy może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, a pomiar SVM pomaga ocenić, czy efekt światlny jest na poziomie, który może być szkodliwy lub irytujący dla użytkowników. Do obiektywnej oceny tego efektu stosuje się normę IEC TR 63158:2018. Wartość SVM powinna wynosić ≤0,4 przy pełnym obiążeniu z wyjątkiem źródeł światła LED do zastosowań na zewnątrz budynków, zastosowań przemysłowych oraz innych zastosowań gdzie normy dopuszczają CRI<80.
Aby lepiej zrozumieć te prędkości, można je porównać z miganiem oka. Ludzkie oko miga średnio co 300-400 milisekund (0,3-0,4 sekundy). Diody LED zmieniają intensywność światła o wiele szybciej niż trwa jedno mrugnięcie oka.
Nowe regulacje EPREL wprowadzają istotne zmiany w ocenie jakości źródeł światła LED. Parametry takie jak PstLM i SVM pomagają w ocenie wpływu migotania światła na zdrowie i komfort użytkowników. Dzięki tym regulacjom, produkty oświetleniowe LED z efektem ficker free są bardziej bezpieczne i komfortowe, minimalizując negatywne efekty migotania i efektu stroboskopowego.
